Wat als de Beatles niet bestonden? Dan was Fien niet helemaal gestoord geworden van Here Comes The Sun

Ik val maar meteen met de deur in huis: The Beatles zijn overschat. Ob-La-Di, Ob-La-Da. (En als je de link volgt: dat iemand – waarschijnlijk zelfs een club van iemanden – de moeite heeft genomen om dit verschrikkelijke lied in 2009 te remasteren, dat gaat mij totaal boven de pet.) Het bestaan van Ob-La-Di, Ob-La-Da is de eerste van een oneindige lijst redenen waarom ik de overdreven liefde voor The Beatles niet begrijp, en deze reden zal helaas wel de rest van deze dag in je hoofd blijven zitten. Even voor alle duidelijkheid: de schuld van dit lied ligt toch echt bij The Beatles, niet bij mij. Maar om mijn argument nog even wat kracht bij te zetten: Hey Jude. Let It Be. All You Need Is Love. KOM OP MENSEN. Zo briljant is het echt niet.

Oké, ik zal geen uitvoerige lijst maken waarom The Beatles overschat zijn. Dat zíjn ze wel, maar A. daar heb ik geen zin in (en het is gelukkig al eerder gedaan) en B. het gaat me niet per se om hun muziek. Hun muziek, afgezien van bovengenoemde gedrochten van liedjes natuurlijk, is wat mij betreft niet verschrikkelijk, maar ook niet echt heel boeiend. Over smaak valt niet te twisten (ha, ha) zoals men zegt, maar de liedjes van The Beatles waren voor hun tijd waarschijnlijk best vernieuwend of anderszins interessant. Dat geloof ik allemaal wel. Ik zeg niet dat The Beatles slecht zijn. Mijn punt is: ze zijn nou ook weer niet zó goed als men beweert. Ze worden (door grijze muziekmannen, Volkskrantrecensenten bijvoorbeeld) beschouwd als een soort heiligen (alleen in het geval van John Lennon snap ik dat een minuscuul beetje, door zijn tragische einde, dat gebeurt dan nou eenmaal, en RIP), en als ze niet heilig worden verklaard, dan vallen ze in ieder geval onder de noemer geniale muzikanten. Nu vind ik alle ‘genie’-gerelateerde terminologie heel erg stom, dus dat helpt ook niet mee. Loes Reijmer schreef daar een zeer goed stuk over in De Volkskrant, waarin ze uiteenzet (en YES hier kom ik weer met m’n feministische insteek) dat het vooral mannen zijn die we als ‘geniaal’ zien:

‘Genieën zijn er in alle soorten en maten. Ze kunnen artiest, wiskundige, schrijver of, ik noem eens wat, hoogleraar arbeidsrecht zijn. Toch hebben ze één ding gemeen. Sluit uw ogen en denk aan een genie. Wie ziet u dan? Een man natuurlijk.’

In dit geval dus de Fab Four. Ik denk dat het best goed is om een groot vraagteken te zetten bij de adoratie van The Beatles, niet alleen omdat John Lennon schijnbaar best wel een lul was die mensen voor de grap in elkaar sloeg, maar ook omdat er door dat soort adoratie geen plek meer overblijft voor nieuwe muzikanten en/of muzikanten die totaal niet op The Beatles lijken. Jullie snappen waar ik op doel.

Hey Jude . Let It Be. All You Need Is Love. KOM OP MENSEN. Zo briljant is het echt niet

In ieder geval. Waar ik het over wou hebben is natuurlijk een FILM. Yesterday. Het hele concept van de film vind ik eigenlijk niet zo vergezocht: stel je een wereld voor waarin The Beatles niet hebben bestaan – wat dan? In mijn persoonlijke geval denk ik: dan had ik vijftien jaar geleden geen talloze malen Here Comes the Sun hoeven spelen in de schoolband en tot waanzin zijn gedreven door het geluid van een ukulele, hoezee. En dan had ik dit stuk niet hoeven schrijven. En verder eigenlijk niks.

Maar dat is natuurlijk niet de bedoeling van regisseur Danny Boyle (Slumdog Millionaire) en scenarist Richard Curtis (Notting Hill). Het idee achter deze premisse, dat slechts één man – toevallig een onsuccesvolle aspirerend singer-songwriter – zich The Beatles herinnert, is natuurlijk dat The Beatles zogenaamd geniale muziek hebben gemaakt die óók anno 2019 baanbrekend zou zijn en alle records zou verbreken. Dat deze man, die de wereld kennis laat maken met Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, logischerwijs binnen no-time een superster wordt. Hij en zijn gitaar.

Tsja. Dat vraag ik mij dus sterk af. Laten we eerlijk zijn: als The Beatles inderdaad niet bestonden en er nu een onbekende singer-songwriter het lied Yesterday zou spelen op een zonnig terras, zou ‘ie een maand later echt geen Wembley-stadion uitverkopen. Dan zou iedereen aan tafel waarschijnlijk, op het moment dat ‘ie die gitaar tevoorschijn haalt, denken: argh, daar gáán we weer met die straatmuzikanten. Maar oké. Het punt: de muziek van The Beatles is niet zo tijdloos als de makers van deze film denken. En daarom werkt het niet helemaal. Dus laten we het eens over andere muzikanten hebben. Radiohead, bijvoorbeeld.

Grapje. Ook al zo’n totaal overschatte band.